INTERVIEW - "Vrouwen moeten ook meer bereid zijn zich in te zetten", zegt de eerste vrouw in het bestuur van de voetbalbond


Dlovan Shaheri / CH Media
Aline Trede, het EK vrouwen begint woensdag. Er is veel hype en het is nu al duidelijk dat het bezoekersrecord verbroken gaat worden. Ben je verrast?
NZZ.ch vereist JavaScript voor belangrijke functies. Uw browser of advertentieblokkering blokkeert dit momenteel.
Pas de instellingen aan.
Helemaal niet, maar het is geweldig zo. Er is veel gedaan, in de gaststeden, door de bond en ook door de UEFA. De aandacht voor het EK en het vrouwenvoetbal is enorm. Ze hadden de ticketprijzen hoger kunnen zetten, en dan was het uitverkocht geweest; misschien ontbrak het hen aan vertrouwen. Het lastigste is om duurzaam te profiteren van de hype na het toernooi.
Hype als basis voor een legacy?
Ja. Het EK geeft vrouwen meer macht, en die macht is heel belangrijk. We hebben overal in het voetbal meer vrouwen nodig. Tegenwoordig verliezen we ze te vroeg uit de structuren.
Je bent nu iets meer dan een jaar de eerste van twee vrouwen in het Centraal Bestuur, het hoogste orgaan van de voetbalbond. Hoe ben je ontvangen?
Ik had meteen mijn plaats. Ik zei hallo en toen gingen we van start.
Zo simpel? De vereniging had 130 jaar lang geen vrouw nodig, totdat Aline Trede, een linkse politica, zich aansloot bij de kring van oudere mannen die al tientallen jaren onderling strijden in het mannenvoetbal.
Ja, zo simpel is het. Omdat de vergadering van de afgevaardigden online plaatsvond, was de verkiezing helaas wat onpersoonlijk. Iedereen in het bestuur was blij dat ik erbij was.
De partij kwam echter onder druk van bondsraadslid Viola Amherd, die een vrouwenquotum voor sportbonden oplegde.
Misschien had het wel wat langer geduurd zonder de bondsraad . Maar wat Dominique Blanc in het bijzonder voor het vrouwenvoetbal heeft gedaan, wordt onderschat. Ik merkte meteen dat het bestuur bereid was om het vrouwenvoetbal te promoten. Ik kan daaraan meewerken. De bestuursleden vertegenwoordigen altijd hun respectievelijke divisies: de amateurs, de profs, de eerste divisie.
En wie vertegenwoordig jij?
Ik ben een onafhankelijk lid.
Maar voor de buitenwereld is het duidelijk: jij bent de niet-gekozen vertegenwoordiger van vrouwen.
Nee, ik ben een onafhankelijk lid. En ik zie het als mijn verantwoordelijkheid om me in te zetten voor de gehele vereniging. Maar als we nadenken over de erfenis van het EK voor vrouwen, moeten we ons afvragen: hoe vernieuwen we de vereniging zodat de belangen van vrouwen ook in de structuur tot uiting komen?
De 41-jarige Bernese is sinds 2020 voorzitter van de fractie van de Groenen in het Bundesamt. In juni 2024 werd ze, samen met Christelle Luisier Brodard, als eerste van twee vrouwen verkozen tot het hoofdbestuur van de Zwitserse voetbalbond (SFV). Trede voetbalt voor FC Helvetia, het vrouwenteam van het parlement. "Ik geef nooit op", zegt ze over zichzelf.
Is er behoefte aan een kamer voor vrouwen naast de drie bestaande kamers?
Dit is absoluut iets waar we het over moeten hebben. Het feit dat Christelle Luisier en ik onafhankelijke leden zijn, heeft al iets veranderd in het centrale bestuur. Voorheen konden twee kamers hun krachten bundelen en een meerderheid hebben. Dat is niet langer het geval. Ik heb gehoord dat dit de dynamiek al heeft veranderd.
Geef eens een voorbeeld.
De toekenning van het WK aan Saoedi-Arabië. Voor sommige bestuursleden was de toekenning bij acclamatie problematisch, voor anderen minder. De vraag was of de bond een standpunt zou innemen of niet.
Aline Trede, die als GroenLinks raadslid scherpe kritiek had geuit op het WK in Qatar, zei: Ja.
Ja, dat dacht ik al. We hadden een vruchtbaar gesprek. En uiteindelijk schreven we een brief, de enige vereniging naast de Noorse die dat deed. Als ik kan bijdragen aan een genuanceerder perspectief en gedurfde standpunten, dan is dat mooi meegenomen. Ik weet niet of de SFV dat in het verleden ook zo gedaan zou hebben.
Is de SFV politieker geworden – dankzij Aline Trede?
Niet politieker, misschien bewuster.
En jij speelt de rol van degene die de boel op stelten zet, wrijving creëert en discussies aanwakkert?
Ik veroorzaak niet zoveel wrijving, maar ik breng zeker nieuwe perspectieven. Mensen mogen niet vergeten dat ik op een heel tof moment ben gekomen. Het EK voor vrouwen heeft zoveel losgemaakt. Toen we het budget voor vrouwen in het SFV verhoogden, werd daar niet veel over gesproken. Maar zoals ik al eerder zei: het grote werk begint pas als het EK voorbij is.
Dan gaat het om duurzaamheid. Je zei eerder dat het voetbal vrouwen te vroeg verliest. Komt dat door de vrouwen of door het systeem?
Het is aan hen beiden.
Wat moet er veranderen?
Het gaat om structuren, maar ook om simpele aanpassingen. Bijvoorbeeld het inplannen van introductiecursussen voor vrouwelijke coaches, zodat vrouwen met kinderen ook kunnen deelnemen. Maar vrouwen moeten ook meer bereid zijn om mee te doen. Mijn dochter speelt bij een lokale club in Bern. Een op de drie vaders daar zegt: "Aha, er zijn te veel kinderen, prima, ik neem wel een groepje over." Waarom doen de moeders dat niet? We moeten met dit soort vragen bezig blijven.
Een andere vraag is hoe de toestroom van kinderen te beheersen. De bond wil het aantal gelicentieerde vrouwelijke voetballers verdubbelen tot 80.000 in 2027. Er staan al 10.000 kinderen op de wachtlijst. Hoe gaat dat in zijn werk?
Dit doel is nodig om druk uit te oefenen en vrouwen hun plek te laten opeisen. Er is geen andere manier.
Er is een tekort aan velden, kleedkamers, coaches en meer voor de 50.000 extra gelicentieerde spelers. Hoe helpt de bond de clubs?
Bijvoorbeeld kleedkamers: waarom mogen de vrouwen 's ochtends niet naar de kleedkamer van het eerste elftal als ze pas 's middags spelen? Dat is altijd al zo geweest, zeggen ze. Ik zeg: er zijn andere manieren. De manier van denken – de manier waarop we het altijd hebben gedaan – moet veranderen. Het EK heeft een positieve impuls gegeven en de veranderingen zijn al zichtbaar.
Welke concrete impact kunt u als federaal politicus maken?
Als het om voetbalvelden gaat, is het lastig. Ruimtelijke ordening is primair een gemeentelijke aangelegenheid, en daar gebeurt veel. Een van mijn specifieke taken is het voorkomen van bezuinigingen op jeugd- en sportsubsidies. Voor voetbal zou dat 5 miljoen frank minder betekenen voor coaches. Gezien het EK vrouwenvoetbal is dit ook een absurd teken.
Hoe gebruik je het EK om de hoogste vrouwencompetitie te laten groeien?
Het is een showcase en heeft een beter podium nodig. Een tv-uitzending van de vrouwenwedstrijd van FC Zürich vanuit de Heerenschürli is onaantrekkelijk vergeleken met de YB-vrouwenwedstrijd vanuit het Stade de Suisse. Het is niet het product dat aantrekkelijker moet worden, maar het podium voor het product. Het is onacceptabel dat de vrouwen van FCB alleen in de Joggeli spelen wanneer de Japanse kever hun veld onbruikbaar maakt.
Een kleiner publiek in een groter stadion zorgt er niet voor dat het product beter wordt.
Het publiek groeit; het laatste kampioenschap was erg spannend. Bij de finale tussen YB en GC was de rechte lijn in Wankdorf vol, met meer dan 10.000 toeschouwers. Het vrouwenteam doet het goed; Iman Beney gaat naar Engeland en Naomi Luyet naar Hoffenheim.
Net als bij mannen: zodra een jonge speelster een herkenbaar figuur wordt, gaat ze op jacht naar geld.
De vergelijking klopt helemaal niet. Slechts een zeer klein aantal spelers kan in Zwitserland van voetbal leven. Een bescheiden inkomen is in het buitenland mogelijk. Het is dus logisch dat Iman Beney YB verlaat. Het minste wat we kunnen doen, is ervoor zorgen dat de beste spelers in Zwitserland van hun salaris kunnen leven. Daar zijn we nog lang niet. Het is een probleem voor vrouwen dat ze constant met mannen worden vergeleken. Daar moet een einde aan komen.
Toch worden er vergelijkingen gemaakt. Zoals onlangs nog bij de 7-1 nederlaag van de vrouwen tegen de heren C-junioren: de latente minachting voor het vrouwenvoetbal werd zichtbaar.
Is dat alleen zo in het voetbal? Nee, het is in het algemeen zo, niet alleen in de sport. Het is tijd dat dit stopt. De vraag is of het onverstandig was om vóór het EK tegen jeugdteams te spelen, terwijl de media zich op het team richten. Die vraag zouden we ons eigenlijk niet meer moeten stellen. Maar is dat erg? Eerlijk gezegd versterkt de manier waarop erover wordt bericht clichés die niet meer relevant zijn. Het amuseert me als kranten berichten over welke speelster met welke Prada-tas op trainingskamp aankomt. De aandacht voor de vrouwen is enorm; het is een enorme vreugde, ook al kan die aandacht dubbelzinnig zijn.
Wat bedoel je?
Bijvoorbeeld: Het is goed dat Ramona Bachmann over haar mentale problemen praat. Maar waarom krijgt ze niet zoveel aandacht, terwijl het alleen maar over haar zou gaan als een uitstekende speelster die de drama's van het missen van het EK door haar blessure heeft meegemaakt? De mentaliteit is dat vrouwen gevoelig en kwetsbaar zijn en over problemen en gevoelens praten. Mannen niet. Homoseksualiteit is geen issue meer voor vrouwen. Onder de mannen praat geen enkele actieve speelster erover. Zulke patronen blijven bestaan, daar maak ik me geen illusies over. Maar ik vind dat ze bespreekbaar moeten worden gemaakt.
Gelijkheid, groei, acceptatie, seksisme en nog veel meer – wordt er niet te veel op de schouders van de spelers gelegd?
Het team krijgt de aandacht die het al lang verdient. Ik denk niet dat alle onderwerpen en discussies een last zijn. De spelers zijn professionals; ze zullen laten zien hoe goed ze zijn.
En wat als de Zwitsers na drie nederlagen worden uitgeschakeld?
Waarom zo negatief? Sportief gezien zou het jammer zijn; de kwartfinales móéten het doel zijn. Maar als ik de inzet van politici, steden en heel Zwitserland voor dit EK zie, is het nu al een succes. Mensen zijn blij om erbij te zijn als de vrouwen spelen. Er hangt iets in de lucht. Mensen willen erbij zijn geweest als in de toekomst gezegd wordt dat het EK van 2025 hét evenement was dat het vrouwenvoetbal in Zwitserland vooruit heeft geholpen en gevestigd.
Een artikel uit de « NZZ am Sonntag »
nzz.ch